مقام اول

در زیارت دو امام معصوم حضرت هادى و حضرت حسن عسگرى صلوات الله علیهما. هرگاه ان شاء الله بر سرّمن‏راى وارد شدى، و خواستى‏ آن دو امام همام علیهما السّلام را زیارت کنى، غسل کن، و پس از رعایت آداب ورود به حرمهاى شریفه، تا در حرم مطهر با آرامش و وقار روانه‏ شو، و اذن دخول عامّى را که در اوایل این باب ذکر شد بخوان، آنگاه وارد حرم مطهر شو، و آن دو بزرگوار را به این عبارت که صحیح‏‌ترین زیارات است زیارت کن

السَّلامُ عَلَیْکُمَا یَا وَلِیَّیِ اللهِ السَّلامُ عَلَیْکُمَا یَا حُجَّتَیِ اللهِ السَّلامُ عَلَیْکُمَا یَا نُورَیِ اللهِ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ السَّلامُ عَلَیْکُمَا یَا مَنْ بَدَا للهِ فِی شَأْنِکُمَا أَتَیْتُکُمَا زَائِرا عَارِفا بِحَقِّکُمَا مُعَادِیا لِأَعْدَائِکُمَا مُوَالِیا لِأَوْلِیَائِکُمَا مُؤْمِنا بِمَا آمَنْتُمَا بِهِ کَافِرا بِمَا کَفَرْتُمَا بِهِ مُحَقِّقا لِمَا حَقَّقْتُمَا مُبْطِلا لِمَا أَبْطَلْتُمَا أَسْأَلُ اللهَ رَبِّی وَ رَبَّکُمَا أَنْ یَجْعَلَ حَظِّی مِنْ زِیَارَتِکُمَا الصَّلاةَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ یَرْزُقَنِی مُرَافَقَتَکُمَا فِی الْجِنَانِ مَعَ آبَائِکُمَا الصَّالِحِینَ وَ أَسْأَلُهُ أَنْ یُعْتِقَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ وَ یَرْزُقَنِی شَفَاعَتَکُمَا وَ مُصَاحَبَتَکُمَا

سلام بر شما اى دو نماینده خدا، سلام بر شما اى دو حجّت خدا، سلام بر شما این دو نور خدا در تاریکیهاى زمین، سلام بر شما اى آنان‏که خدا اراده‏اش را درباره شما تغییر داد، زیارت‏کنان به حضور شما آمدم، به حق شما آگاهم‏ دشمن دارم دشمنانتان را، و دوستدار دوستانتان هستم، به آنچه به آن ایمان آوردیم مؤمنم، و به آنچه به آن کافر شدید کافرم، حق مى‏دانم آنچه‏ را حق دانستید، و باطل مى‏دانم آنچه را باطل دانستید، از خدا، پروردگارم و پروردگارتان درخواست مى‏کنم، بهره‏ام را از زیارت شما دو تن درود بر محمّد و خاندانش قرار دهد، و همراهى شما را در بهشتها نصیب من کند همراه پدران شایسته شما، و از او مى‏خواهم که‏ مرا از آتش دوزخ آزاد گرداند، و روزى من فرماید شفاعت و مصاحبت شما را

وَ یُعَرِّفَ بَیْنِی وَ بَیْنَکُمَا وَ لا یَسْلُبَنِی حُبَّکُمَا وَ حُبَّ آبَائِکُمَا الصَّالِحِینَ وَ أَنْ لا یَجْعَلَهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیَارَتِکُمَا وَ یَحْشُرَنِی مَعَکُمَا فِی الْجَنَّةِ بِرَحْمَتِهِ اللهُمَّ ارْزُقْنِی حُبَّهُمَا وَ تَوَفَّنِی عَلَى مِلَّتِهِمَا اللهُمَّ الْعَنْ ظَالِمِی آلِ مُحَمَّدٍ حَقَّهُمْ وَ انْتَقِمْ مِنْهُمْ اللهُمَّ الْعَنِ الْأَوَّلِینَ مِنْهُمْ وَ الْآخِرِینَ وَ ضَاعِفْ عَلَیْهِمُ الْعَذَابَ وَ ابْلُغْ بِهِمْ وَ بِأَشْیَاعِهِمْ وَ مُحِبِّیهِمْ وَ مُتَّبِعِیهِمْ أَسْفَلَ دَرْکٍ مِنَ الْجَحِیمِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ اللهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَ وَلِیِّکَ وَ ابْنِ وَلِیِّکَ وَ اجْعَلْ فَرَجَنَا مَعَ فَرَجِهِمْ [فَرَجِهِ‏] یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

و بین من و شما شناسایى پدید آورد، و دوستى‏ پدران شایسته شما را از من نگیرد، و این زیارت مرا آخرین بار از زیارت شما قرار ندهد، و مرا به رحمتش با شما محشور کند در بهشت. خدایا دوستى این دو بزرگوار را نصیبم کن، و مرا بر آیین آن دو امام بمیران. خدایا ستم‏کنندگان به‏ حق خاندان محمّد را لعنت کن، و از آنان انتقام بگیر. خدایا اوّلین و آخرینشان را لعنت نما، و عذاب را بر آنان‏ دوچندان کن، و آنان و شیعیان و دوستدران و پیروانشان را به پست‏‌ترین گودى دوزخ برسان، چه تو بر هر چیز توانایى. خدایا در گشایش کار ولىّ‏ات و فرزند ولىّ‏ات شتاب کن، و گشایش کار ما را با گشایش کار ایشان قرار ده، اى مهربان‏‌ترین مهربانان

و در دعا کردن براى خود، و پدر و مادرت بکوش و دعا کن به هر دعایى که مى‏خواهى، و اگر بتوانى نزدیک قبر ایشان بروى، برو، و دو رکعت نماز قبر بخوان، و اگر نتوانى وارد مسجد شو و دو رکعت نماز بجا آر، و دعا کن به هر دعایى که خواستى که مستجاب است، و این مسجد مجاور خانه ایشان است، و حضرت امام هادى و محمّد بن المشهدى و شیخ مفید و شهید نیز این زیارت را در کتاب «مزار» خود، با اختلافى اندک نقل کرده‏اند. و بعد از جمله‏ «فى الجنّة برحمته» فرموده‏اند: آنگاه برو، و خود را بر هر یک از آن دو قبر بینداز و آن را ببوس و طرف راست و چپ‏ صورت خود را بر قبر بگذار، و پس از آن سر بردار و بگو: «اللهمّ ارزقنى حبّهم و توفّنى على ملّتهم... تا آخر زیارت. و گفته‏اند نزدیک سر مقدّس چهار رکعت نماز بخوان، و پس از نماز زیارت، هر اندازه خواهى نماز بگذار و پوشیده نماند که آن دو بزگوار در خانه خود دفن شدند، و براى آن خانه درى بود، که گاهى باز مى‏کردند و شیعیان وارد مى‏شدند، و کنار قبر زیارت‏ مى‏کردند، و گاهى بسته بود از بیرون مقابل پنجره‏اى که بر دیوار، روبروى قبر مطهّر بود زیارت مى‏کردند، در صدر همین‏ روایت مربوطه به زیارت ذکر شده است که غسل مى‏کنى و اگر بتوانى نزد قبر ایشان مى‏روى وگرنه، از برابر پنجره‏اى‏ که به سور قبر باز مى‏شود به سلام اشاره مى‏کنى، و چنین زائرى نماز زیارت خود را در مسجد بجاى آورد. چون به همّت دوستان‏ آن خانه برداشته شد، و به جاى آن بارگاه و حرم و رواق قرار گرفت، آن مسجد داخل در فضاى حرم شد، و اکنون‏ در بین مردم معروف است، که ایوان مستطیل، که در صحن پشت سر عسگریّین علیهما السّلام به رواق متصّل است،‌‌ همان مسجد مذکور است. در هر صورت، زائران از این جهت آسوده شدند. براى آن دو بزرگوار زیارت مخصوص به هر کدام، و مشترک‏ میان هر دو امام، در کتابهاى زیارتى ذکر شده است که زائران اگر خواستند، نسخه آن کتابها فراوان است، و اگر زائر را حالى و مجالى باشد، مناسب است زیارت جامعه کبیره را، که پس از این ان شاء الله تعالى ذکر مى‏شود بخواند، زیرا که‏ صدور آن کلمات رسا، که داراى تمام مراتب اظهار بندگى و تذلّل، و اعتراف به عظمت و جلالت امامان است، از مصدر جلال حضرت هادى علیه السّلام مى‏باش. سیّد ابن طاووس در کتاب «مصباح الزائر» براى هر یک از این دو بزرگوار زیارت مبسوط، با صلوات بر آنان و دعاى پس از نماز زیارت نقل کرده، که آوردنش در این کتاب، گرچه موجب تطویل‏ مى‏باشد، شایسته است، زیرا فواید بسیارى در آن مندرج است. فرمود: هرگاه به «سرّمن‏راى» رسیدى، غسل کن، غسل زیارت و پاکیزه‏‌ترین جامه‏هاى خود را بپوش و با آرامى و وقار روانه شو، تا به درگاه حرم شریف برسى، وقتى رسیدى، طلب رخصت کن و بگو:

أَ أَدْخُلُ یَا نَبِیَّ اللهِ أَ أَدْخُلُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَ أَدْخُلُ یَا فَاطِمَةُ الزَّهْرَاءُ سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ عَلِیَّ بْنَ مُوسَى أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ یَا أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلایَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَلائِکَةَ اللهِ الْمُوَکَّلِینَ بِهَذَا الْحَرَمِ الشَّرِیفِ

آیا وارد شوم اى پیامبر خدا، آیا وارد شوم اى امیر مؤمنان، آیا وارد شوم اى فاطمه زهرا، سرور بانوان جهانیان‏ آیا وارد شوم اى مولایم حسن بن على، آیا وارد شوم اى مولایم حسین بن على، آیا وارد شوم اى مولایم على‏ بن الحسین، آیا وارد شوم اى مولایم محمّد بن على، آیا وارد شوم اى مولایم جعفر بن محمّد، آیا وارد شوم‏ اى مولایم موسى بن جعفر، آیا وارد شوم اى مولایم على بن موسى، آیا وارد شوم اى مولایم محمّد بن على‏ آیا وارد شوم اى مولایم اى ابا الحسن على بن محمّد، آیا وارد شوم اى مولایم اى ابا محمّد حسن بن على‏ آیا وارد شوم اى فرشتگان خدا، اى گماشتگان به آستان این حرم شریف